A niech chwast gęś dziobnie!

Gęsina to zdrowe mięso, w wielu krajach uznawane za prawdziwy przysmak. Gęsie pierze – cenny wypełniacz pierzyn i poduszek. Zaś gęsie jaja – bardzo smaczny i pożywny składnik diety.

Ale to nie jedyne zalety gęsi, które warto chować, gdyż … są świetnym i naturalnym sposobem na pozbycie się chwastów, szczególnie traw! W wielu krajach świata wykorzystuje się w ten sposób gęsi zwalczając wybrane chwasty w uprawie szparagów, ziemniaków, tytoniu, kukurydzy, bawełny, słonecznika, na plantacjach kwiatów (róż, irysów, chryzantem, peonii, dalii), truskawek, cebuli, w szkółkach drzew czy w sadach. Gęsi są też ciekawym rozwiązaniem w przypadku zarastających stawów lub oczek wodnych.

Gęsi żerują głównie na młodych i miękkich trawach, młodej koniczynie i komosie, bardzo niechętnie zjadając starsze i twardsze chwasty, co należy rozważyć przy decyzji zakupu gęsi jako „odchwaszczaczy”. Osoby, które mają problemy z polami zachwaszczonymi szczawiem czy nawłocią, nie mogą liczyć na pomoc gęsi, gdyż takich chwastów ptaki nie ruszą, nawet jeśli są bardzo głodne. Podobnie Ci, którzy mają problemy z perzem, też nie skorzystają z pomocy gęsi, gdyż mimo, że ptaki lubią perz, to zjadają tylko jego części nadziemne, zmuszając tym samym chwast do silniejszego rozrostu pędów podziemnych – rozłogów, co tylko pogarsza problem zaperzenia plantacji.

Do odchwaszczania najlepiej przysposabiać gąsiątka, i być jedyną osobą karmiącą je i podającą wodę, do której gąski szybko się przyzwyczają. Młode gąski zaczynają jeść siewki traw już po kilku dniach od wyklucia. Aby zachęcić je do zjadania chwastów wystarczy wykluczyć z ich diety smaczne trawy, aby nie zniechęcić ptaki do zjadania mniej smakowitych chwastów, oraz znacznie ograniczyć karmienie ziarnem (szczególnie z wieczora). Nie wyklucza to całkowicie wspomagania diety gęsi w ziarno, ale należy tak zbilansować jego podawanie, żeby nie zachęcać ptaków do zjadania roślin uprawnych, np. 20% ziarna a 80% dieta złożona z młodych chwastów. Do 12 tygodnia dietę ptaków należy uzupełniać w mączkę z ziaren zbóż, a po tym czasie w pełne ziarna. Dobrym rozwiązaniem jest też od małego karmić gąsiątka siewkami tych chwastów, które chcemy, aby wyjadały potem same z pola. Najbardziej aktywnie gęsi będą zjadały chwasty tuż przed okresem godowym i po opuszczeniu gniazda przez młode.

Liczba gęsi na hektar zależy od stopnia zachwaszczenia plantacji i od gatunku uprawianej rośliny. Przykładowo, na hektarową plantację truskawki zaleca się 5-8 gęsi, najlepiej wypuszczać je na żer przed kwitnieniem i po zbiorze owoców. W trakcie owocowania truskawki jak i jagód, nie zaleca się wypuszczać gęsi na plantację, bo mogą podeptać owoce. Generalnie, na hektar nie potrzeba więcej jak 15 gęsi. Należy też zabezpieczać powierzchnię, z której gęsi mają wyjadać chwasty, zakładając czasowe ogrodzenie na wysokość 70-90 cm, i wydzielając powierzchnię wyskubywaną przez ptaki. Przykładowo, tuzin gęsi na 300 m kw. powinien żerować kilka godzin. Trzeba sprawdzać ptaki, i jeśli zauważy się, że zaczynają obskubywać roślinę uprawną – należy jak najszybciej przenieść je na nową kwaterę. Głodne gęsi, jak kozy, zjedzą wszystko, łącznie z liśćmi drzew, czy najbardziej kuszącymi dla ptaków – liśćmi buraków. Na końcach pola dobrze ustawić poidła, najlepiej na tyle daleko, aby gęsi w drodze do wody wyskubywały chwasty z rzędów.

Innym kierunkiem wykorzystania gęsi jest zagospodarowanie odpadów roślinnych w gospodarstwie – gęsi szczególnie chętnie zjedzą niewykorzystaną marchew czy sałatę. Poza tym gęsi w miejscu żerowania pozostawiają nawóz naturalny – pomiot. Do stadka gęsi można też dołączyć kilka sztuk kaczek, które zajmą się owadami i ślimakami.

Rasy gęsi szczególnie przydatne do odchwaszczania: tuluska, chińska, emdeńska.

_{Żródło: FAO Corporate Document Repository; http://extension.missouri.edu/p/G8922; http://microfarmlife.com/}