Uprawa borówki amerykańskiej

Co warto wiedzieć na temat uprawy borówki amerykańskiej?

Borówka amerykańska, inaczej nazywana wysoką, należy do krzewów jagodowych, które owocują pysznymi owocami o wielu prozdrowotnych właściwościach. Uprawa różnych odmian handlowych borówki w Polsce jest coraz bardziej popularna, głównie ze względu na dużą mrozoodporność. W tym artykule poznasz właściwości owoców borówki, a także dowiesz się, jakie stanowisko glebowe jest najlepsze oraz jaką rolę odgrywa regularne nawadnianie i cięcie.

Cechy charakterystyczne owoców borówki amerykańskiej

Owoce borówki amerykańskiej w zależności od odmiany, najczęściej mają kulisty, owalny lub lekko spłaszczony kształt i średnicę około 1-2,5 cm. Skórka jagody jest ciemnogranatowa z charakterystycznym niebiesko-srebrzystym nalotem. Z kolei, miąższ ma barwę zielonkawobiałą. Dojrzewanie owoców  jest nierównomierne –  uzależnione od warunków pogodowych. Przeważnie przypadka na okres od lipca do końca sierpnia. W związku z tym, zbiór trzeba podzielić na dwa lub nawet trzy terminy. Plenność kilkuletniego krzaka borówki szacuje się na około 5-8 kg. Ta roślina pochodząca z Ameryki Północnej wydaje owoce, które są niezwykle smaczne i aromatyczne. Bardzo dobrze znoszą transport i idealnie sprawdzają się na mrożonki.

Można z nich przyrządzić kompoty, soki, a także dżemy. Świetnie sprawdzają się również jako dodatek do ciast i deserów. Owoce są bogate w witaminy A, B i C, a także w sole mineralne, mikroelementy, barwniki, garbniki i błonnik. Ponadto, cechują się licznymi właściwościami prozdrowotnymi, usprawniając pracę jelit, obniżając poziom cholesterolu, pozytywnie wpawając na przemiany hormonalne zachodzące w organizmie, a także działając przeciwnowotworowo. Wszystko dzięki zawartości polifenoli, fitoestrogenów oraz antocyjanów. Oprócz tego są niskokaloryczne (100 gram borówki ma zaledwie 57 kcal) i posiadają niski indeks glikemiczny, więc swobodnie mogą być spożywane przez osoby chorujące na cukrzycę lub przestrzegające diety odchudzającej.

Stanowisko glebowe dla borówki amerykańskiej

Dzięki mrozoodporności, nawet do -25°C, borówka amerykańska w Polsce jest uprawiana na coraz większą skalę. Krzaki powinny być sadzone na glebach kwaśnych (najlepiej pH w przedziale 3,5-4,5), lekkich, przepuszczalnych, o dużej zawartości próchnicy na poziomie około 7%. Najlepiej sprawdzają się plantacje na glebach przyleśnych, a także po uprawach zbóż pod warunkiem regularnego rozluźniania gleby w rzędach pomiędzy kolejnymi roślinami w pierwszych latach od posadzenia sadzonek. Borówkę amerykańską można uprawiać stosując ugór czarny lub herbicydowy. Do ściółkowania najlepiej sprawdza się kora, przekompostowane trociny, ewentualne igliwie. Tak przygotowane podłoże po określony czasie rozkłada się i tym samym dostarcza krzewom składników mineralnych, a także zapobiega nadmiernemu wyparowywaniu wody z gleby oraz skutecznie chroni przyziemne części pędów przed dużymi wahaniami temperaturowymi, np. wczesną wiosną podczas przymrozków. Nasadzenia można wykonać wiosną lub jesienią, przy czym korzystniejszy jest wybór pierwszej opcji.

W przypadku zakładania plantacji na jesieni, krzewy trzeba dodatkowo zabezpieczyć przed działaniem mrozu i obłożyć podłoże wokół nich dodatkową warstwą np. torfu czy kory. Należy pamiętać, że w celu najlepszego nasłonecznienia plantacji, rzędy krzewów powinny być zorientowane w kierunku północ-południe. Zaraz po nasadzeniu ważne jest nawadnianie, które najlepiej połączyć z nawożeniem. Zabieg ten nosi nazwę fertygacji i korzystnie wpływa na plonowanie borówki, dając duże lepsze i szybsze efekty w porównaniu z nawożeniem posypowym. Odległość pomiędzy kolejnymi krzakami borówki powinna wynosić około 1 metra. Pomimo faktu, że borówki są roślinami samopłodnymi, to dla zwiększenia wydajności a także jakości uzyskanych plonów, warto nieopodal zasadzić rzędy różnych odmian o zbliżonym terminie kwitnienia. Owoce zapylone obcym pyłkiem przez owady szybciej i bardziej równomiernie dojrzewają, a co więcej, są znacznie większe, nawet do 50%. W związku z tym zakładając plantację borówki na areale, np. większym niż hektar, warto rozważyć również hodowlę np. pszczół.

Charakterystyka krzaków borówki amerykańskiej i sposób ich cięcia

Pokrój krzewu jest rozłożysty lub wzniesiony – wysokość waha się zazwyczaj w przedziale od 1,5 do 2,5 metra. System korzeniowy jest rozgałęziony i bardzo płytki, co sprawia, że podczas uprawy na większą skalę, w celu uzyskania dużej ilości jagód wysokiej jakości, niezbędne okazuje się nawadnianie. Dla optymalnych plonów poziom wód w gruncie powinien być utrzymany na wysokości 35-60 cm przez cały okres wegetacji. Odpowiednio pielęgnowane rośliny wykazują się żywotnością na poziomie 20 lat i więcej. Kwiaty borówki mają białą barwę, długość około 2 cm i dzwonkowaty kształt. Kwitnienie rozpoczyna się w połowie maja i trwa zazwyczaj od 3 do 4 tygodni. Owocowanie różnych odmian rozpoczyna się od połowy lipca, a kończy się w drugiej połowie września. W uprawie tego rodzaju jagód, bardzo ważną rolę odgrywa technika cięcia, która w dużym stopni wypływa na plonowanie. Wykonuje się je od połowy lutego do końca marca. Zabieg przeprowadzany jesienią może spowodować przemarzanie roślin.

Pierwsze cięcie krzaków borówki amerykańskiej wykonuje się po sadzeniu. Następnie, każdego kolejnego roku. Należy wtedy usunąć wszelkie cienkie i słabe, a także złamane czy uszkodzone gałęzie (tzw. cięcie sanitarne), co korzystanie wpływa na rozwój sytemu korzeniowego. Krzewom rocznym i dwuletnim obcina się pędy główne do 2, maksymalnie 3 pąka nad ziemią. W 4-5 roku uprawy należy wykonać tzw. cięcie prześwitujące, które ma na celu przede wszystkim rozluźnić koronę krzewu. Prawidłowo przycięty krzew borówki powinien posiadać od 6 do 8 pędów szkieletowych. W kolejnych latach trzeba usuwać stare gałęzie zwisające na ziemnie lub młode przyrosty, które „wbijają” się do wnętrza korony, gdyż tworzą drobne owoce. Koszt założenia plantacji borówki w przeliczeniu na 1 ha nie należy do najniższych. Pomimo faktu, iż uprawa borówki jest pracochłonna i wymaga stosowania nawodnienia, nawożenia oraz środków ochrony roślin (np. przeciw chorobom grzybowym), to cena jagód borówki jest w porównaniu do innych owoców jest bardzo wysoka, co przekłada się na zysk rolnika.